Het is een vorm van online bedrog en misleiding. Er ontstaan steeds weer nieuwe vormen van online oplichting en (dating)fraude. Denk bijvoorbeeld aan online identiteitsfraude, WhatsApp-fraude en oplichting door een webshop. Dankzij sociale media zijn er veel persoonlijke gegevens beschikbaar die anderen kunnen misbruiken. Nieuwe digitale technieken maken het steeds eenvoudiger om andere internetgebruikers te misleiden. Bijvoorbeeld via een computervirus of hack. Daarmee worden veel mensen tegelijk gratis, snel en anoniem benaderd.
Veelvoorkomende vormen
Hieronder lees je meer over vormen van online oplichting en (dating)fraude die veel voorkomen. Heb je te maken met een andere vorm? Kijk dan bij de Fraudehelpdesk wat je ertegen kunt doen.
-Datingfraude
Je hebt romantisch contact met iemand via internet. Diegene woont bijna altijd in het buitenland en doet zich voor als iemand anders. Als jullie romantische verhouding sterk genoeg lijkt, heeft deze persoon opeens geldproblemen. De fraudeur vraagt je geld over te maken of een rekening af te sluiten. Of om een pakketje te ontvangen/versturen waarvoor je (achteraf) moet betalen. De fraudeur kan goed liegen en zorgt ervoor dat je verliefd wordt. Daarna hoor je niets meer: je bent opgelicht. Voor slachtoffers is het achteraf vaak moeilijk te geloven dat ze zijn opgelicht.
Er is nog een andere vorm van datingfraude. Daarbij vraagt een fraudeur of jullie het contact via een andere datingsite kunnen voortzetten. Op die andere site probeert de fraudeur je zo lang mogelijk aan de praat te houden. Voor elk berichtje op de chat moet je betalen. De datingsite verdient zo veel geld en de fraudeur met het nepprofiel krijgt hier een deel van.
-Afpersmail met ‘opgenomen beelden’
Je ontvangt een e-mail van iemand die beweert je computer gehackt te hebben. Diegene zegt beelden van jou te hebben opgenomen terwijl je naar porno keek. Als je niet doet wat diegene vraagt, worden de beelden zogenaamd online gedeeld. Maar de afzender heeft jouw computer helemaal niet gehackt. De beweringen zijn niet waar en de e-mail is pure bluf. Hier lees je meer over zo’n nep-afpersmail.
-Phishing
Cybercriminelen proberen je inloggegevens, creditcardinformatie of pincodes te achterhalen. Dit doen ze door je via een linkje naar een nep-website te leiden. Daar moet je je inlogcode of wachtwoord invullen. Omdat de cybercriminelen meekijken, kunnen ze je gegevens stelen. Ze kunnen ook je online identiteit overnemen. Dit heet identiteitsfraude. Met jouw identiteit proberen ze anderen op te lichten.
-Oplichting via ‘modellenbureau’
Iemand die zogenaamd bij een modellenbureau werkt benadert jou. Deze fraudeur zegt dat je misschien wel model zou kunnen worden. Maar eerst moet je (naakt)foto’s/video’s sturen naar de ‘modellenscout’.
Er zijn ook nep-modellenbureaus actief die direct om inschrijfgeld vragen. Dat klopt niet! Heb jij foto’s/video’s doorgestuurd naar een online modellenscout en vertrouw je het niet? Lees dan ook deze informatie.
1
Je verdient begrip, troost en hoop. Blijf niet alleen met je zorgen rondlopen, maar neem iemand in vertrouwen. Samen zoeken jullie naar een oplossing. Anderen begrijpen jouw vervelende situatie dan ook beter. Je kunt ook (gratis en anoniem) chatten met iemand van Helpwanted.
Gebruikt de fraudeur jouw identiteit om anderen op te lichten? Vertel dit dan aan je (online) contacten. Vraag hen niet in te gaan op jouw zogenaamde berichtjes. En niet te klikken op eventuele linkjes.
Geef geen geld (meer), deel je bankrekening niet en open geen nieuwe bankrekening. Stuur geen foto’s/video’s. Laat geen pakket op jouw adres afleveren en verstuur geen pakketjes. De fraudeur wil jou voor de kosten laten betalen.
2
3
Zie je vreemde afschrijvingen op je bankrekening? Is er zonder jouw toestemming een telefoonabonnement afgesloten? Meld dit direct bij je bank of telefoonprovider.
Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI) ondersteunt slachtoffers van identiteitsfraude. Ben jij slachtoffer, meld dit dan bij het CMI. Je kunt ook een melding van fraude maken bij de Fraudehelpdesk.
Verbreek het contact met de fraudeur. Geloof de verhalen niet! Hoe moeilijk dat soms ook is. Blokkeer en rapporteer de fraudeur op de sociale-media-platforms waar diegene je probeert op te lichten. In deze social media-handleidingen lees je hoe. Maak wel eerst screenshots van jullie contact en verzamel bewijs van de oplichting of fraude.
4
5
Pas je privacy-instellingen aan en scherm al jouw sociale-media-accounts af. Op deze pagina wordt dit uitgelegd.
Bedenk sterke wachtwoorden, of gebruik een wachtwoordmanager. Hier lees je daar meer over. Schakel waar mogelijk ook de twee-factor-authentificatie in. Op deze pagina lees je hoe dit werkt. Zo maak je het moeilijker voor fraudeurs om jou, of anderen via jou, op te lichten.
Je kunt een melding of aangifte doen bij de politie als je te maken hebt met online oplichting en (dating)fraude. Het kan gaan om identiteitsfraude, diefstal, oplichting, valsheid in geschrifte, of andere strafbare feiten. Op deze pagina lees je meer over naar de politie gaan.
Als je geld hebt overgemaakt naar een fraudeur met een Iban-nummer van een Nederlandse bank, kun je met een aangifte in sommige gevallen een procedure starten bij je bank om je geld terug te krijgen. Hier vind je meer informatie.
Let op: verzamel zoveel mogelijk bewijs. Hoe je dit doet, vind je hier.
6
Wordt jouw identiteit door iemand anders op het internet gebruikt? Licht iemand mensen op vanuit jouw naam? Word je bedrogen via een dating site? Dan ben je slachtoffer van online oplichting of (dating)fraude. Dit is niet oké! Wat deze cybercriminelen doen is strafbaar.
Het is niet jouw schuld
Helaas komt oplichting en (dating)fraude veel voor op het internet. Je bent dus niet de enige die hier last van heeft. Misschien voel je schaamte, stress, angst of minder zelfvertrouwen. Misschien denk je dat het je eigen schuld is. Maar het is niet jouw schuld!
Praat erover
Praat erover met je ouders/opvoeders, broer of zus, docent of iemand anders die je vertrouwt. Zo blijf je er niet alleen mee zitten en kunnen jullie samen naar een oplossing zoeken. Vind je dit moeilijk? Hier vind je tips.
Misschien kun je niet bij je ouders/opvoeders terecht voor steun. Bijvoorbeeld omdat sommige onderwerpen taboe zijn binnen jouw gezin. Misschien ben je bang dat je ouders/opvoeders boos worden op jou. In dat geval kun je met iemand van Helpwanted chatten.
Ga er niet in mee
Doe niet wat de fraudeur van je vraagt. Deel je bankgegevens niet, stuur geen foto's of video's. Ook al klinkt het verzoek nog zo dwingend of overtuigend. Oplichters en fraudeurs zijn getraind om jou te bedriegen.
Vraag hulp
Denk je dat iemand van jouw school fraude pleegt of jou online oplicht? Praat er dan over met een volwassene van school. School is verplicht jou te helpen.
Het mag niet
Online oplichting en (dating)fraude is verboden. Meld de fraudeur bij de beheerder van het platform waar jullie contact is ontstaan. Blokkeer diegene, zodat deze je niet meer kan lastigvallen. Hier lees je hoe je dat doet op sociale media. Je kunt ook een melding of aangifte doen van oplichting en (dating)fraude bij de politie.
Weet met wie je chat
Op het internet kunnen mensen zich gemakkelijk voordoen als iemand anders. Soms zijn mensen stiekem veel ouder dan jij. Soms hebben ze kwade bedoelingen. Ook als iemand van je eigen leeftijd is, kan deze kwade bedoelingen hebben. Staat jouw camera standaard aan tijdens het chatten of streamen? Anderen kunnen hier opnames van maken. Tips om te checken met wie je chat vind je hier.
Check je privacy-instellingen
Voor fraudeurs is het moeilijker om in te breken in jouw account als je anoniem blijft. Ook maken ze zo minder makkelijk een nepprofiel aan vanuit jouw naam. Gebruik hiervoor op elk platform een andere gebruikersnaam en wachtwoord. Deel deze gegevens met niemand. En noem niet je echte naam, leeftijd of woonplaats.
Je kunt de instellingen van je sociale media zo aanpassen dat vreemden geen contact meer met je kunnen opnemen. Kijk hier hoe je dit kunt instellen. Bezoek ook eens veiliginternetten.nl.
Als je te maken hebt met online oplichting of (dating)fraude, kun je daar buikpijn of hoofdpijn van krijgen. Of je kunt niet meer slapen ‘s nachts. Het voelt onveilig dat iemand zich online voordoet als jou. Of je voorliegt. Je kunt verdrietig zijn als degene met wie je leuk online contact had slechte bedoelingen blijkt te hebben.
Ook angst, stress, schuld, onzekerheid of schaamte kun je voelen. Of woede, machteloosheid, eenzaamheid of depressie.
Grote gevolgen
Je kunt negatief over jezelf gaan denken. Daardoor kan het slecht gaan op school of met je werk. Je kunt ook geldzorgen krijgen als je bankrekening is misbruikt. Of als je geld hebt overgemaakt naar de fraudeur.
Niet jouw schuld
Online oplichting en (dating)fraude kunnen ervoor zorgen dat je niemand meer durft te vertrouwen. Of je durft de deur niet meer uit te gaan. Misschien krijg je ook te maken met victim blaming. Anderen twijfelen dan aan jouw kant van het verhaal. Of vinden dat het je eigen schuld is. Bedenk altijd: het is nooit jouw schuld! En weet dat al jouw gevoelens normaal zijn. Als je veel piekert, kijk dan bij deze anti-piekertips.
Praten lucht op
Het kan erg opluchten om er met iemand over te praten. Aan je huisarts of praktijkondersteuner kun je met een gerust hart alles vertellen. Zij hebben beroepsgeheim. Dit betekent dat zij jouw verhaal niet aan iemand anders mogen doorvertellen. Je kunt ook altijd chatten met Helpwanted. Of de Fraudehelpdesk benaderen.
Het misbruiken van persoonsgegevens is niet toegestaan. (Online) identiteitsfraude is dus strafbaar. Vaak pleegt de fraudeur identiteitsfraude samen met andere strafbare zaken. Denk aan diefstal, of valsheid in geschrifte.
Strafbaar of niet?
Oplichting of poging tot oplichting zijn allebei strafbaar. Wel moet de fraudeur al begonnen zijn met oplichten. Als de fraudeur zelf stopt, is diegene niet meer strafbaar. Op deze site van de politie lees je meer over wat er strafbaar is op het internet.
Melding of aangifte
Van strafbare feiten kun je melding doen of aangifte. Bel eerst naar het algemene nummer van de politie (09 00-88 44) en vertel je verhaal. Verzamel zoveel mogelijk bewijs voordat je aangifte doet. Tips hoe je bewijs kunt verzamelen vind je hier.
Slachtofferhulp
Wil je begeleid worden bij de aangifte? Neem dan contact op met Slachtofferhulp. Je kunt gratis bij hun terecht voor emotionele steun, hulp in het strafproces en ondersteuning bij het vergoed krijgen van je schade.
Jonger dan dertien
Iedereen mag aangifte doen van een misdrijf. Ben je jonger dan dertien? Dan neemt de politie altijd contact op met je ouders/opvoeders. Tenzij de aangifte over hen gaat. Wil je liever niet zelf aangifte doen? Je ouders of verzorgers kunnen het ook voor jou doen. Lees hier hoe aangifte doen gaat.
Het is een vorm van online bedrog en misleiding. Er ontstaan steeds weer nieuwe vormen van online oplichting en (dating)fraude. Denk bijvoorbeeld aan online identiteitsfraude, WhatsApp-fraude en oplichting door een webshop. Dankzij sociale media zijn er veel persoonlijke gegevens beschikbaar die anderen kunnen misbruiken. Nieuwe digitale technieken maken het steeds eenvoudiger om andere internetgebruikers te misleiden. Bijvoorbeeld via een computervirus of hack. Daarmee worden veel mensen tegelijk gratis, snel en anoniem benaderd.
Veelvoorkomende vormen
Hieronder lees je meer over vormen van online oplichting en (dating)fraude die veel voorkomen. Heb je te maken met een andere vorm? Kijk dan bij de Fraudehelpdesk wat je ertegen kunt doen.
-Datingfraude
Je hebt romantisch contact met iemand via internet. Diegene woont bijna altijd in het buitenland en doet zich voor als iemand anders. Als jullie romantische verhouding sterk genoeg lijkt, heeft deze persoon opeens geldproblemen. De fraudeur vraagt je geld over te maken of een rekening af te sluiten. Of om een pakketje te ontvangen/versturen waarvoor je (achteraf) moet betalen. De fraudeur kan goed liegen en zorgt ervoor dat je verliefd wordt. Daarna hoor je niets meer: je bent opgelicht. Voor slachtoffers is het achteraf vaak moeilijk te geloven dat ze zijn opgelicht.
Er is nog een andere vorm van datingfraude. Daarbij vraagt een fraudeur of jullie het contact via een andere datingsite kunnen voortzetten. Op die andere site probeert de fraudeur je zo lang mogelijk aan de praat te houden. Voor elk berichtje op de chat moet je betalen. De datingsite verdient zo veel geld en de fraudeur met het nepprofiel krijgt hier een deel van.
-Afpersmail met ‘opgenomen beelden’
Je ontvangt een e-mail van iemand die beweert je computer gehackt te hebben. Diegene zegt beelden van jou te hebben opgenomen terwijl je naar porno keek. Als je niet doet wat diegene vraagt, worden de beelden zogenaamd online gedeeld. Maar de afzender heeft jouw computer helemaal niet gehackt. De beweringen zijn niet waar en de e-mail is pure bluf. Hier lees je meer over zo’n nep-afpersmail.
-Phishing
Cybercriminelen proberen je inloggegevens, creditcardinformatie of pincodes te achterhalen. Dit doen ze door je via een linkje naar een nep-website te leiden. Daar moet je je inlogcode of wachtwoord invullen. Omdat de cybercriminelen meekijken, kunnen ze je gegevens stelen. Ze kunnen ook je online identiteit overnemen. Dit heet identiteitsfraude. Met jouw identiteit proberen ze anderen op te lichten.
-Oplichting via ‘modellenbureau’
Iemand die zogenaamd bij een modellenbureau werkt benadert jou. Deze fraudeur zegt dat je misschien wel model zou kunnen worden. Maar eerst moet je (naakt)foto’s/video’s sturen naar de ‘modellenscout’.
Er zijn ook nep-modellenbureaus actief die direct om inschrijfgeld vragen. Dat klopt niet! Heb jij foto’s/video’s doorgestuurd naar een online modellenscout en vertrouw je het niet? Lees dan ook deze informatie.
1
Je verdient begrip, troost en hoop. Blijf niet alleen met je zorgen rondlopen, maar neem iemand in vertrouwen. Samen zoeken jullie naar een oplossing. Anderen begrijpen jouw vervelende situatie dan ook beter. Je kunt ook (gratis en anoniem) chatten met iemand van Helpwanted.
Gebruikt de fraudeur jouw identiteit om anderen op te lichten? Vertel dit dan aan je (online) contacten. Vraag hen niet in te gaan op jouw zogenaamde berichtjes. En niet te klikken op eventuele linkjes.
Geef geen geld (meer), deel je bankrekening niet en open geen nieuwe bankrekening. Stuur geen foto’s/video’s. Laat geen pakket op jouw adres afleveren en verstuur geen pakketjes. De fraudeur wil jou voor de kosten laten betalen.
2
3
Zie je vreemde afschrijvingen op je bankrekening? Is er zonder jouw toestemming een telefoonabonnement afgesloten? Meld dit direct bij je bank of telefoonprovider.
Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI) ondersteunt slachtoffers van identiteitsfraude. Ben jij slachtoffer, meld dit dan bij het CMI. Je kunt ook een melding van fraude maken bij de Fraudehelpdesk.
Verbreek het contact met de fraudeur. Geloof de verhalen niet! Hoe moeilijk dat soms ook is. Blokkeer en rapporteer de fraudeur op de sociale-media-platforms waar diegene je probeert op te lichten. In deze social media-handleidingen lees je hoe. Maak wel eerst screenshots van jullie contact en verzamel bewijs van de oplichting of fraude.
4
5
Pas je privacy-instellingen aan en scherm al jouw sociale-media-accounts af. Op deze pagina wordt dit uitgelegd.
Bedenk sterke wachtwoorden, of gebruik een wachtwoordmanager. Hier lees je daar meer over. Schakel waar mogelijk ook de twee-factor-authentificatie in. Op deze pagina lees je hoe dit werkt. Zo maak je het moeilijker voor fraudeurs om jou, of anderen via jou, op te lichten.
Je kunt een melding of aangifte doen bij de politie als je te maken hebt met online oplichting en (dating)fraude. Het kan gaan om identiteitsfraude, diefstal, oplichting, valsheid in geschrifte, of andere strafbare feiten. Op deze pagina lees je meer over naar de politie gaan.
Als je geld hebt overgemaakt naar een fraudeur met een Iban-nummer van een Nederlandse bank, kun je met een aangifte in sommige gevallen een procedure starten bij je bank om je geld terug te krijgen. Hier vind je meer informatie.
Let op: verzamel zoveel mogelijk bewijs. Hoe je dit doet, vind je hier.
6
Wordt jouw identiteit door iemand anders op het internet gebruikt? Licht iemand mensen op vanuit jouw naam? Word je bedrogen via een dating site? Dan ben je slachtoffer van online oplichting of (dating)fraude. Dit is niet oké! Wat deze cybercriminelen doen is strafbaar.
Het is niet jouw schuld
Helaas komt oplichting en (dating)fraude veel voor op het internet. Je bent dus niet de enige die hier last van heeft. Misschien voel je schaamte, stress, angst of minder zelfvertrouwen. Misschien denk je dat het je eigen schuld is. Maar het is niet jouw schuld!
Praat erover
Praat erover met je ouders/opvoeders, broer of zus, docent of iemand anders die je vertrouwt. Zo blijf je er niet alleen mee zitten en kunnen jullie samen naar een oplossing zoeken. Vind je dit moeilijk? Hier vind je tips.
Misschien kun je niet bij je ouders/opvoeders terecht voor steun. Bijvoorbeeld omdat sommige onderwerpen taboe zijn binnen jouw gezin. Misschien ben je bang dat je ouders/opvoeders boos worden op jou. In dat geval kun je met iemand van Helpwanted chatten.
Ga er niet in mee
Doe niet wat de fraudeur van je vraagt. Deel je bankgegevens niet, stuur geen foto's of video's. Ook al klinkt het verzoek nog zo dwingend of overtuigend. Oplichters en fraudeurs zijn getraind om jou te bedriegen.
Vraag hulp
Denk je dat iemand van jouw school fraude pleegt of jou online oplicht? Praat er dan over met een volwassene van school. School is verplicht jou te helpen.
Het mag niet
Online oplichting en (dating)fraude is verboden. Meld de fraudeur bij de beheerder van het platform waar jullie contact is ontstaan. Blokkeer diegene, zodat deze je niet meer kan lastigvallen. Hier lees je hoe je dat doet op sociale media. Je kunt ook een melding of aangifte doen van oplichting en (dating)fraude bij de politie.
Weet met wie je chat
Op het internet kunnen mensen zich gemakkelijk voordoen als iemand anders. Soms zijn mensen stiekem veel ouder dan jij. Soms hebben ze kwade bedoelingen. Ook als iemand van je eigen leeftijd is, kan deze kwade bedoelingen hebben. Staat jouw camera standaard aan tijdens het chatten of streamen? Anderen kunnen hier opnames van maken. Tips om te checken met wie je chat vind je hier.
Check je privacy-instellingen
Voor fraudeurs is het moeilijker om in te breken in jouw account als je anoniem blijft. Ook maken ze zo minder makkelijk een nepprofiel aan vanuit jouw naam. Gebruik hiervoor op elk platform een andere gebruikersnaam en wachtwoord. Deel deze gegevens met niemand. En noem niet je echte naam, leeftijd of woonplaats.
Je kunt de instellingen van je sociale media zo aanpassen dat vreemden geen contact meer met je kunnen opnemen. Kijk hier hoe je dit kunt instellen. Bezoek ook eens veiliginternetten.nl.
Als je te maken hebt met online oplichting of (dating)fraude, kun je daar buikpijn of hoofdpijn van krijgen. Of je kunt niet meer slapen ‘s nachts. Het voelt onveilig dat iemand zich online voordoet als jou. Of je voorliegt. Je kunt verdrietig zijn als degene met wie je leuk online contact had slechte bedoelingen blijkt te hebben.
Ook angst, stress, schuld, onzekerheid of schaamte kun je voelen. Of woede, machteloosheid, eenzaamheid of depressie.
Grote gevolgen
Je kunt negatief over jezelf gaan denken. Daardoor kan het slecht gaan op school of met je werk. Je kunt ook geldzorgen krijgen als je bankrekening is misbruikt. Of als je geld hebt overgemaakt naar de fraudeur.
Niet jouw schuld
Online oplichting en (dating)fraude kunnen ervoor zorgen dat je niemand meer durft te vertrouwen. Of je durft de deur niet meer uit te gaan. Misschien krijg je ook te maken met victim blaming. Anderen twijfelen dan aan jouw kant van het verhaal. Of vinden dat het je eigen schuld is. Bedenk altijd: het is nooit jouw schuld! En weet dat al jouw gevoelens normaal zijn. Als je veel piekert, kijk dan bij deze anti-piekertips.
Praten lucht op
Het kan erg opluchten om er met iemand over te praten. Aan je huisarts of praktijkondersteuner kun je met een gerust hart alles vertellen. Zij hebben beroepsgeheim. Dit betekent dat zij jouw verhaal niet aan iemand anders mogen doorvertellen. Je kunt ook altijd chatten met Helpwanted. Of de Fraudehelpdesk benaderen.
Het misbruiken van persoonsgegevens is niet toegestaan. (Online) identiteitsfraude is dus strafbaar. Vaak pleegt de fraudeur identiteitsfraude samen met andere strafbare zaken. Denk aan diefstal, of valsheid in geschrifte.
Strafbaar of niet?
Oplichting of poging tot oplichting zijn allebei strafbaar. Wel moet de fraudeur al begonnen zijn met oplichten. Als de fraudeur zelf stopt, is diegene niet meer strafbaar. Op deze site van de politie lees je meer over wat er strafbaar is op het internet.
Melding of aangifte
Van strafbare feiten kun je melding doen of aangifte. Bel eerst naar het algemene nummer van de politie (09 00-88 44) en vertel je verhaal. Verzamel zoveel mogelijk bewijs voordat je aangifte doet. Tips hoe je bewijs kunt verzamelen vind je hier.
Slachtofferhulp
Wil je begeleid worden bij de aangifte? Neem dan contact op met Slachtofferhulp. Je kunt gratis bij hun terecht voor emotionele steun, hulp in het strafproces en ondersteuning bij het vergoed krijgen van je schade.
Jonger dan dertien
Iedereen mag aangifte doen van een misdrijf. Ben je jonger dan dertien? Dan neemt de politie altijd contact op met je ouders/opvoeders. Tenzij de aangifte over hen gaat. Wil je liever niet zelf aangifte doen? Je ouders of verzorgers kunnen het ook voor jou doen. Lees hier hoe aangifte doen gaat.
SLUIT